Marcina Wolskiego, do kiedy nie sięgnąłem po jego najnowszą powieść, znałem tylko z audycji radiowych i programów telewizyjnych. Czytając więc informacje zawarte na okładkach Noblisty odczułem pewien niepokój – „jest kontynuacją […] głośnej książki Nieprawe łoże.” Na całe szczęście, Noblista jest kontynuacją dość luźną, akcja obu powieści ma miejsce w podobnym środowisku.
Zacząć należy od postawienia sprawy jasno – Noblista to nie fantastyka (nawet jeśli przewija się w trakcie parę wątków paranormalnych). Książka Wolskiego to powieść sensacyjna, osadzona w realiach najświeższych polskich afer. Główny bohater, Wiktor Leśniewski, jest młodym historykiem i darzy uczuciem młodszą od siebie Magdalenę zafascynowaną Henrykiem Barskim, człowiekiem określanym mianem „największego polskiego pisarza”. Para przeżywa kryzys i pewnego ranka Magda ginie. Załamany Leśniewski doszukuje się w całym wydarzeniu „drugiego dna” i obwinia o wszystko Barskiego. W prywatnym śledztwie pomaga mu Adam Podlaski, jego doktorant i pracownik IPN-u. Jak do tej pory powieść rysuje się raczej na historię miłosną z motywem zemsty. Warto zauważyć, że chociaż motyw uczuć a nawet seksu przewija się przez całą książkę, to Wolski dawkuje te informacje w taki sposób, że nie czuć tu erotycznej nachalności, znanej choćby z prozy Pilipiuka.
Jak więc wspominałem, dwaj panowie postanawiają przeprowadzić prywatne śledztwo. I tutaj zaczyna się najciekawsza część książki. Wolski nieprzypadkowo dobrał zawody bohaterów, gdyż ci postanawiają przyjrzeć się komunistycznej przeszłości Barskiego. Jako że akcja książki dzieje się w 2007 roku, wydarzenia fikcyjne i historyczne przeplatają się. Wolski jest bardzo przekonujący – dla osoby nie śledzącej wydarzeń sceny politycznej cała treść książki może wydawać się autentyczna. Efekt ten dodatkowo potęguje narracja, prowadzona w pierwszej osobie. Jakby tego było mało, w książce natkniemy się na fragmenty prozy Barskiego. Wszystko to tworzy niesamowite wrażenie.
Książka ma jednak swoją wadę – zakończenie. I nie chodzi tu o to, że jest mało logiczne albo przewidywalne. Wręcz przeciwnie, cała fabuła jest bardzo poplątana, a niektóre jej zwroty faktycznie mnie zaskoczyły. Jednak przez całą powieść Leśniewski jest głównie historykiem, a detektywem tylko przy okazji. Tymczasem zakończenie Noblisty to seria strzelanin i akcji, których nie powstydziłby się GROM. Jak dla mnie, niezbyt pasują one do całościowego wizerunku książki. Przemoc i efekty swojego śledztwa, które Leśniewski odczuwa na własnej skórze przerażają go. To nie bohater powieści Cobena, sięgający po broń w trudnych sytuacjach. Leśniewskiemu bliżej raczej do Ryana znanego z prozy Clancy’ego. O ile jednak ten drugi wplata w całą powieść wątki militarne, o tyle Wolski porusza się w tematyce „cywilnej”. Samo rozwiązanie fabularne i poznane fakty są naprawdę bardzo dobre, stąd dziwi mnie dołączenie elementu siłowego, aczkolwiek moje odczucie może być odosobnione.
Samo wydanie także nie budzi moich zastrzeżeń. Papier jest odpowiednio gruby, a litery na tyle duże, że nie utrudniają czytania. Podczas całej lektury znalazłem może ze dwie literówki, a sam styl pisania nie męczy. Całość czyta się bardzo przyjemnie – książka zajęła mi dwa wieczory, co powinno być najlepszą rekomendacją.
Jak więc podsumować Noblistę? To bardzo dobra książka. Tak językowo, jak i fabularnie. Autor nie prowadzi „wodolejstwa” – większość początkowo nieważnych rekwizytów „wskakuje” na swoje miejsce w dalszych rozdziałach książki. Nie wahałbym się przed postawieniem oceny 5, gdyby nie to feralne wprowadzenie elementu siłowego w postaci byłych agentek. Rozumiem, że niektórzy lubią takie „akcje”, ale mnie jednak nie przypadło to do gustu. Stąd też obniżam ocenę o pół oczka.
Ocena: 4.5 / 6
Tytuł: Noblista
Autor: Marcin Wolski
Autor okładki: Agnieszka Herman
Wydawca: Zysk i S-ka
Miejsce wydania: Poznań
Data wydania: 22 kwietnia 2008
Liczba stron: 340
ISBN-13: 978-83-7506-165-9
Oprawa: miękka
Wymiary: 145 × 205 mm
Cena: 29,90 zł
Redakcja: Beata 'teaver’ Kwiecińska-Sobek
Pierwotnie opublikowano na: http://ksiazki.polter.pl/Noblista-Marcin-Wolski-c16215
